नवरात्रको छैटौं दिन : स्कन्दमाताको पूजा आराधना गरिँदै

काठमाडौं । आज आश्विन शुक्ल पञ्चमी, नवरात्रको छैटौँ दिन मनाइँदैछ। यस अवसरमा, देवी दुर्गामध्येका नौ रूपमा से पाँचौं, स्कन्दमाताको विधिपूर्वक पूजा आराधना गरिँदै छ। छान्दोग्य श्रुतीका अनुसार, भगवतीको शक्तिबाट उत्पन्न भएकोले सनत्कुमारलाई स्कन्द भनिएको हो, र पार्वतीलाई स्कन्दमाता भनेर चिनिन्छ।

नवरात्रका नौ दिनमा घटस्थापना गरिएको स्थानमा दुर्गा सप्तशती र श्रीमद्देवी भागवत जस्ता देवी स्तोत्र पाठ गरिन्छ। नवरात्रमा देवीको आराधना गरेमा शक्ति, ऐश्वर्य र विद्या प्राप्त हुने धार्मिक विश्वास छ। यस आधारमा, वैदिक सनातन धर्मावलम्बीहरूले हरेक वर्ष आश्विन शुक्ल प्रतिपदादेखि नवमीसम्म दुर्गा देवीको विशेष आराधना गर्छन्। पूजा गरिएको प्रसाद विजयादशमीदेखि कोजाग्रत पूर्णिमाका दिनसम्म लगाइन्छ, जसले गर्दा नेपालीहरूले १५ दिनसम्म बडादशैं पर्व मनाउँछन्।

नवरात्रको पहिलो दिन, असोज १७ गते, पूजा स्थलमा वैदिक विधिपूर्वक घटस्थापना गरिएको थियो। त्यस दिन शैलपुत्रीको पूजा गरियो। दोस्रो दिन ब्रह्मचारिणी, तेस्रो दिन चन्द्रघण्टा, चौँथो र पाँचौँ दिन कुष्माण्डा देवीको पूजा आराधना गरियो। आजको दिन भने स्कन्दमाताको पूजा गर्न लागिएको हो।

दुर्गा पक्ष, जसलाई दशैं पनि भनिन्छ, प्रत्येक दिनको पूजा यसप्रकार हुन्छ: पहिलो दिन शैलपुत्री, दोस्रो दिन ब्रह्मचारिणी, तेस्रो दिन चन्द्रघण्टा, चौँथो र पाँचौँ दिन कुष्माण्डा, छैटौँ दिन कात्यायनी, सातौँ दिन कालरात्री, आठौँ दिन महागौरी, र नवौँ दिन सिद्धिदात्रीको पूजा गरिन्छ। यस वर्ष चौथी तिथि वृद्धि भएर दुई दिनको सूर्योदयकालमा तिथि परेको नेपाल पञ्चाङ्ग निर्णायक समितिले जनाएको छ। नवदुर्गा यी नौं देवीहरूको रूपलाई जनाउँछ।