
काठमाडौँ। काठमाडौँ उपत्यकामा वायु गुणस्तरमा उल्लेखनीय गिरावट आएको छ। युरोपेली प्रदूषण मापन संस्था वर्ल्ड एयर क्वालिटी इन्डेक्स (आईक्यूएयर) का अनुसार, आइतबार बिहान ९ः४५ मिनेटमा काठमाडौँ उपत्यकाका विभिन्न क्षेत्रहरूको वायु गुणस्तर मापन गरिएको थियो। पाटन, काठमाडौँ र भक्तपुरका क्षेत्रहरूमा वायु प्रदूषणको स्तर चिन्ताजनक रहेको रिपोर्ट गरिएको छ।
पाटन क्षेत्रमा वायु गुणस्तरको स्तर १७५ एक्यूआई (एयर क्वालिटी इन्डेक्स) मापन गरिएको थियो, जुन ‘अत्यधिक अस्वस्थ’ मानिन्छ। यसैगरी, काठमाडौँ क्षेत्रको वायु गुणस्तर १६१ एक्यूआईमा पुगेको थियो, जसलाई ‘अस्वस्थ’ का रूपमा वर्गीकृत गरिएको छ। भक्तपुर क्षेत्रको वायु गुणस्तर १५५ एक्यूआईमा मापन भएको छ, जुन ‘अस्वस्थ’ को श्रेणीमा पर्छ।
यस परिप्रेक्ष्यमा, पर्यावरणीय तथा स्वास्थ्य विज्ञहरूले उपत्यकामा बढ्दो वायु प्रदूषणका कारण सार्वजनिक स्वास्थ्यमा नकारात्मक प्रभाव पर्ने चेतावनी दिएका छन्। उनीहरूले श्वासप्रश्वास र दिलका बिरामीहरूको अवस्था बिग्रन सक्ने र अस्थमासहित अन्य शारीरिक समस्याहरूको जोखिम बढ्ने आशंका व्यक्त गरेका छन्।
वायु गुणस्तरको मापनले गर्दा काठमाडौँ उपत्यकाका नागरिकहरूलाई बाहिरको गतिविधि कम गर्न र अधिकतम समय घरभित्रै सुरक्षित बस्न सल्लाह दिइएको छ। विशेषगरी, वृद्ध र बालबालिकाहरू, गर्भवती महिलाहरू र श्वासप्रश्वासको समस्या भएका व्यक्तिहरूलाई बढी सतर्कता अपनाउन भनिएको छ।
यसै बीच, वायु प्रदूषणको कारण मौसममा पनि परिवर्तन देखिएको छ। धुँवा र धूलोको अधिक मात्राले ह्वात्तै दृश्यता घटेको र वातावरणमा गन्हाउने समस्या आएको स्थानीयहरूले जानकारी दिएका छन्।
सार्वजनिक स्वास्थ्य र पर्यावरण संरक्षणका लागि सरकार र सम्बन्धित निकायहरूलाई थप कदम चाल्न आवश्यक रहेको बताइएको छ।
सम्पादक:
लोकेन्द्र भण्डारी
समाचार संयोजक:
सुनिल आचार्य
रिपोर्टर:
अनिता बिष्ट
सरोज वोलखे