
काठमाण्डौ।अन्तर्राष्ट्रिय ब्याकेलोरिएट (आईबी) विश्व विद्यालयहरूले प्रत्येक शैक्षिक वर्षमा सञ्चालन गर्ने कार्यक्रमअनुसार वार्षिक शुल्क तिर्नुपर्नेछ। विद्यालयले डिप्लोमा कार्यक्रम (डीपी), मिडल इयर्स कार्यक्रम (एमवाइपी), प्राइमरी इयर्स कार्यक्रम (पीवाइपी) वा क्यारियर सम्बन्धी कार्यक्रम (सीपी) मध्ये जुनसुकै कार्यक्रमको अनुमति पाएको भए पनि, प्रत्येक कार्यक्रममा छुट्टै वार्षिक शुल्क लाग्नेछ।
आईबीको नयाँ सूचना अनुसार, विद्यालयलाई सेप्टेम्बर वा मार्च महिनामा बिलिङ गरिनेछ, जुन विद्यालयको शैक्षिक वर्ष वा मुख्य परीक्षा सत्र (मे वा नोभेम्बर) अनुसार निर्धारण गरिन्छ। सत्रको बिलिङ पश्चात् नव-स्वीकृत विद्यालयहरूले अनुमति प्राप्त गरेलगत्तै बाँकी अवधिको लागि शुल्क प्राविधिक रूपमा समायोजन गरिएको दरमा तिर्नुपर्नेछ।
२०२४ सेप्टेम्बरदेखि लागू भइ २०२५ अगस्टसम्म मान्य हुने शुल्क यस प्रकार छन् —
डिप्लोमा कार्यक्रमको वार्षिक शुल्क युएस डलर १२,६६०,
मिडल इयर्स कार्यक्रमको युएस डलर १०,९२०,
प्राइमरी इयर्स कार्यक्रमको युएस डलर ९,२६०,
र केवल बाल केन्द्रहरूका लागि (पीवाइपी) युएस डलर ४,३५० रहेको छ।
क्यारियर सम्बन्धी कार्यक्रम (डीपीसहित) को शुल्क युएस डलर १,६१० तोकिएको छ।
२०१८ देखि आईबीले क्यारियर सम्बन्धी कार्यक्रम (सीपी) छुट्टै रूपमा सञ्चालन गर्न मिल्ने व्यवस्था लागू गरेको छ। यस्तो अवस्थामा, डिप्लोमा कार्यक्रम बिना सीपी सञ्चालन गर्ने विद्यालयले वार्षिक युएस डलर ९,२४० तिर्नुपर्नेछ।
आईबीले बहुप्रोग्राम सञ्चालन गर्ने विद्यालयलाई विशेष छुटको व्यवस्था गरेको छ। कुनै विद्यालयले दुई कार्यक्रम सञ्चालन गरेमा सबैभन्दा कम शुल्क भएका कार्यक्रममा १० प्रतिशत छुट प्राप्त हुनेछ। यस्तै, पिवाइपी, एमवाइपी, डीपी (वा सीपी) सबै कार्यक्रम सञ्चालन गर्ने ‘कन्टिनुअम विद्यालय’ ले सबै कार्यक्रममा २० प्रतिशत छुट प्राप्त गर्नेछन्।
उदाहरणका लागि, युएसमा पिवाइपी, एमवाइपी र डीपी सञ्चालन गर्ने विद्यालयले वार्षिक शुल्कमा करिब युएस डलर ६,५६८ छुट पाउनेछ।
यद्यपि, वार्षिक शुल्कबाहेक अन्य केही सेवा शुल्क पनि समय-समयमा लाग्ने व्यवस्था गरिएको छ। उदाहरणका लागि, परामर्श भ्रमण तथा आईबीद्वारा सञ्चालन गरिने मूल्याङ्कन भ्रमणहरूमा अतिरिक्त शुल्क लाग्नेछ।
आईबीले विद्यालयलाई आवश्यक परामर्श तथा स्पष्ट जानकारीको लागि क्षेत्रीय कार्यालयको विकास टोलीसँग सम्पर्क गर्न अनुरोध गरेको छ।
अन्तर्राष्ट्रिय बेकलोरियट (IB) द्वारा २०२५ सत्रका लागि परीक्षा शुल्क र सेवा संरचनामा केही महत्त्वपूर्ण परिवर्तनहरू गरिएको छ। आईबीको मिडल इयर्स प्रोग्राम (MYP), डिप्लोमा प्रोग्राम (DP) र क्यारियर-सम्बन्धी प्रोग्राम (CP) का लागि परीक्षा शुल्कहरू निर्धारण गरिएको छ, जसले विद्यालय र विद्यार्थीहरूलाई आगामी वर्षका लागि योजना बनाउन मद्दत पुर्याउँछ।
आईबीले प्रत्येक विद्यार्थीको लागि विशिष्ट विषयको मूल्यांकन शुल्क लिन्छ। मिडल इयर्स प्रोग्रामको लागि प्रत्येक विद्यार्थीको पठन सामग्रीको मूल्यांकनको लागि शुल्क लिइन्छ। २०२५ को मे र नोभेम्बर सत्रहरूको लागि, प्रत्येक मिडल इयर्स प्रोग्रामका व्यक्तिगत विषयको मूल्यांकन शुल्क ७९ अमेरिकी डलर, ४८ ब्रिटिश पाउन्ड, ७६ स्विस फ्रँक, ५७ युरो, र ९३ सिंगापुर डलर हुनेछ। यसका अतिरिक्त, सात विषयहरूको प्याकेजमा छुट प्राप्त गर्न ४७४ अमेरिकी डलरको शुल्क लाग्नेछ। विद्यालयहरूले आईबीको समग्र समन्वयक पुस्तिका, विद्यालयको प्रश्नहरूको जवाफका लागि टेलिफोन र ईमेलमार्फत उपलब्ध आईबी उत्तर प्रणाली, विद्यार्थीको मूल्यांकन कार्य सञ्चालनका लागि आईबी जानकारी प्रणालीको पहुँच, र अन्य समग्र सेवाहरू प्राप्त गर्नेछन्।
डिप्लोमा प्रोग्रामका लागि, प्रत्येक विषयको मूल्यांकन शुल्क १२३ अमेरिकी डलर, ७४ ब्रिटिश पाउन्ड, ११९ स्विस फ्रँक, ८९ युरो, र १४६ सिंगापुर डलर हुनेछ। साथै, थ्योरी अफ नलेज (TOK) र विस्तारित निबंधको मूल्यांकनको लागि कुनै शुल्क लिइन्न। डिप्लोमा प्रोग्रामका पाठ्यक्रम कैंडिडेटका लागि, कोर्सका विभिन्न विषयहरूको मूल्यांकन शुल्क लिइन्छ भने, विस्तारित निबंध र थ्योरी अफ नलेजका लागि भने शुल्क लाग्दैन।
क्यारियर-सम्बन्धी प्रोग्राम (CP) का लागि, २०२५ सत्रमा प्रत्येक विद्यार्थीको विषय मूल्यांकन शुल्क १२३ अमेरिकी डलर, ७४ ब्रिटिश पाउन्ड, ११९ स्विस फ्रँक, ८९ युरो र १४६ सिंगापुर डलर हुनेछ। यसका अतिरिक्त, दोस्रो र तेस्रो रजिस्ट्रेशन डेडलाइन पछिका लागि विलम्ब शुल्क लाग्नेछ।
आईबीले विद्यालयहरूलाई एक विस्तृत समन्वयक पुस्तिका, टेलिफोन र ईमेलद्वारा उपलब्ध उत्तर प्रणाली, मूल्यांकनको कार्य सञ्चालनका लागि आवश्यक जानकारी प्रणालीहरूको पहुँच, र अन्य शिक्षक प्रतिक्रिया सहितका सेवाहरू उपलब्ध गराउँछ। यसले विद्यालयहरूलाई आफ्नो मूल्यांकन कार्यमा मद्दत पुर्याउँछ।
विद्यार्थीहरूले विभिन्न मूल्याङ्कन विधिहरू मार्फत समग्र मूल्याङ्कन प्राप्त गर्छन्, जसमा आन्तरिक मूल्याङ्कन र बाह्य मार्क गरिएको परीक्षा समावेश छ। यसका अतिरिक्त, विशेष परिस्थितिहरूमा विद्यार्थीलाई पहुँच व्यवस्थापन र अनुकूलन गरिन्छ, जसले गर्दा प्रत्येक विद्यार्थीलाई समान अवसर प्राप्त हुन्छ। परीक्षा परिणामहरूको रिपोर्ट एक दिन भित्र विद्यालयमा उपलब्ध गराइन्छ, र नतिजाहरू विश्वविद्यालयहरूमा प्रसारण गर्नको लागि विद्यार्थीहरूलाई परिणामको कागजात प्रदान गरिन्छ।
आईबीको यस नयाँ संरचनाले विद्यालय र विद्यार्थीहरूको लागि थप स्पष्टता र सुस्पष्टता प्रदान गर्दछ, जसले गर्दा शैक्षिक वर्षका लागि सही योजना बनाउन मद्दत मिल्छ। साथै, विद्यालयहरूले थप सहजीकरणको लागि आईबी प्रणालीमा पूर्ण पहुँच प्राप्त गर्नेछन्, जसले गर्दा उनीहरूको कार्य प्रक्रियामा सुधार ल्याउँछ र अधिक प्रभावकारी बनाउँछ।
विद्यालयहरूले एक वा एकभन्दा बढी अन्तर्राष्ट्रिय ब्याकेलोरिएट (आईबी) कार्यक्रम सञ्चालन गर्न चाहँदा अनुमतिको प्रक्रियामा विभिन्न शुल्क तिर्नुपर्ने व्यवस्था गरिएको छ। उक्त शुल्कले परामर्शदाता सहयोग, प्रतिवेदन निर्माण, विद्यालय अवलोकन लगायतका पक्षहरू समेट्नेछ। उम्मेदवारीको लागि आवेदन दिने समयमा विद्यालयलाई आईबीले तोकेको विदेशी मुद्रा (पाउन्ड, स्विस फ्राङ्क वा युरो) मा सबै शुल्क तिर्नुपर्नेछ। सबै शुल्कहरू फिर्ता नहुने गरी निर्धारण गरिएको छ।
आईबी विश्व विद्यालय बन्न चाहने विद्यालयहरूका लागि लागू हुने यो नयाँ शुल्क संरचना अनुसार प्रारम्भिक आवेदन शुल्क भुक्तानी गर्नु अगावै विद्यालयले उम्मेदवारीको लागि आवेदन दिन सक्दैनन्। यस शुल्क अन्तर्गत अफ्रिका, युरोप र मध्यपूर्वका विद्यालयका लागि पाउन्ड २,५१०, स्विस फ्राङ्क ३,९२७ वा युरो ३,०३० निर्धारण गरिएको छ।
केवल पूर्व-प्राथमिक तहका बालबालिकामात्र भर्ना गर्ने छुट्टै बाल स्याहार केन्द्रका लागि यो शुल्क घटाइएको छ। उनीहरूले पाउन्ड ६२८, स्विस फ्राङ्क ९८२ वा युरो ७५८ तिर्नुपर्नेछ। तर, कुनै प्राथमिक विद्यालयमा संलग्न बाल केन्द्रहरूले छुट प्राप्त गर्ने छैनन्।
एकपटक विद्यालयले उम्मेदवारी प्राप्त गरेपछि ‘उम्मेदवारी तथा परामर्श सेवा शुल्क’ लाग्नेछ, जुन उम्मेदवारी स्वीकृत भएको महिनापछि लागू हुनेछ र वार्षिक रूपमा तिर्नुपर्नेछ जबसम्म विद्यालयले अनुमतिको लागि औपचारिक आवेदन नदिन्छ। यस शुल्क अन्तर्गत विद्यालयले वर्षमा २० घण्टा परामर्श सहयोग, दुई दिनको प्रत्यक्ष अवलोकन भ्रमण, प्रतिवेदन, कार्यक्रम स्रोत केन्द्र पहुँच तथा सम्बन्ध व्यवस्थापकको प्रत्यक्ष सहयोग पाउनेछन्। उक्त शुल्क पाउन्ड ५,९००, स्विस फ्राङ्क ९,२९१ वा युरो ७,१४० हुनेछ।
पूर्वप्राथमिक मात्र भर्ना गर्ने केन्द्रका लागि यो शुल्क घटाएर पाउन्ड ३,१०५, स्विस फ्राङ्क ४,८९० वा युरो ३,७५८ तोकिएको छ।
विद्यालयले अनुमति आवेदन दिन इच्छुक भएको जानकारी आईबीलाई दिएको महिनापछि ‘उम्मेदवारी तथा अनुमति सेवा शुल्क’ लाग्नेछ, जुन वार्षिक रूपमा तिर्नुपर्नेछ र यसपछि पुरानो परामर्श सेवा शुल्क लाग्ने छैन।
यदि विद्यालय पहिले नै डिप्लोमा कार्यक्रम सञ्चालन गरिरहेको छ र क्यारियर सम्बन्धी कार्यक्रम थप्न चाहन्छ भने वा यसको विपरीत, एकपटक मात्र लाग्ने ‘पूर्वअनुमति शुल्क’ तिर्नुपर्नेछ। यो शुल्क पाउन्ड ९,०९१, स्विस फ्राङ्क १२,१३६ वा युरो १०,७७६ हुनेछ।
पूर्वअनुमति शुल्कले तीन वर्षसम्म उम्मेदवारी अवस्थालाई समेट्छ। यदि विद्यालयको उम्मेदवारी अवधि तीन वर्षभन्दा लामो भयो भने चौथो वर्षदेखि माथि उल्लेखित नियमित शुल्कहरू लाग्नेछन्।
अन्ततः, आईबीले स्पष्ट पारेको छ कि उक्त शुल्कमा परामर्शदाता तथा निरीक्षकको बासस्थानको खर्च समावेश नहुनेछ र विद्यालयले त्यो खर्च छुट्टै बेहोर्नुपर्नेछ।
शैक्षिक क्षेत्रको अन्तर्राष्ट्रिय मान्यता प्राप्त गर्ने क्रममा विद्यालयहरूले यी शुल्कहरूको अध्ययन गरी उचित योजना बनाउनु आवश्यक रहेको विज्ञहरूले औंल्याएका छन्।
थप:
https://www.ibo.org/become-an-ib-school/fees-and-services/assessment-fees-and-services/
सम्पादक:
लोकेन्द्र भण्डारी
समाचार संयोजक:
सुनिल आचार्य
रिपोर्टर:
अनिता बिष्ट
सरोज वोलखे